Archiwum MN

Tego jeszcze nie wiecie o 17 maja: 10 zaskakujących ciekawostek

Redakcja (Aga K.)

17 maja 2016 15:20

Udostępnij
na Facebooku
Tego jeszcze nie wiecie o 17 maja: 10 zaskakujących ciekawostek

W pochodach z okazji 17 maja nie zawsze mogły brać udział dziewczynki. flickr.com/scarto, autor: Ivar Husevåg Døskeland/Attribution 2.0 Generic (CC BY 2.0)

Kolorowe parady na ulicach, setki flag, tysiące ubranych w narodowe stroje ludzi – 17 maja to standardowy widok w norweskich miastach i miasteczkach. Z tym dniem wiąże się jednak kilka mniej znanych faktów, które warto poznać! Przed nami 10 rzeczy, których nie wiedzieliście o 17 maja!

1. Świętujemy... dzień później

Sejm konstytucyjny obradował w Eidsvoll od 10 kwietnia 1814. Norweską konstytucję zatwierdzono natomiast już 16 maja. Jednak dopiero dzień później podpisano dokument i wybrano nowego króla. Został nim duński książę Christian Frederik. Z tego względu, mimo wcześniejszego uchwalenia nowych zasad, uznano, że 17 maja ma dla Norwegii większe znaczenie.

2. Nie zawsze można było swobodnie świętować

17 maja to jedno z najbardziej radosnych świąt w Norwegii. Jednak nie zawsze tego dnia na ulicach powiewały norweskie flagi, a ulicami przechodziły wesołe parady ludzi ubranych w charakterystyczne stroje ludowe – bunady. W 1828 roku zabroniono hucznego świętowania uchwalenia norweskiej konstytucji. Wszystko przez obawę, że w kraju zaostrzyłyby się antyszwedzkie nastroje. O nieobchodzeniu święta zdecydował ówczesny monarcha – król szwedzko-norweskiej unii Karl Johan.

3. Świętowanie czasem kończyło się bójką

Zakaz świętowania wydany przez Karla Johana pociągnął za sobą dalsze konsekwencje. 17 maja 1829 doszło w norweskiej stolicy do tzw. torgslaget, bójki między władzami a mieszkańcami miasta. Tego dnia do portu w Oslo zawinął parowiec Constitutionens, którego Norwegowie witali flagami, śpiewając też patriotyczne pieśni. Byli jednak sprytni i wykorzystali tę sytuację, by świętować uchwalenie norweskiej konstytucji. Nie spodobało się to ówczesnym władzom, które wezwały kawalerię, by rozgoniła zebranych. Rozpoczęła się bójka, w wyniku której aresztowano wiele osób biorących udział w zamieszkach.

Ciekawostką jest fakt, że według opowieści niektórych świadków, w wydarzeniu wziął udział również jeden z najsłynniejszych norweskich poetów, Henrik Wergeland, który pojawił się tam konno... z pewną nagą kobietą.
Wydarzenia z 17 maja 1829 nazwano torgslaget.
Wydarzenia z 17 maja 1829 nazwano torgslaget. Źródło: snl.no

4. Pierwszą mowę z okazji 17 maja maja wygłosił Henrik Wergeland

Z tym narodowym norweskim autorem wiąże się kolejna, choć już nie tak kontrowersyjna ciekawostka. Dopiero 17 maja 1833 roku wygłoszono pierwszą mowę z okazji uchwalenia norweskiej konstytucji. Zrobił to Henrik Wergeland. Było tym bardziej uroczyście, że tego dnia odsłonięto pomnik Krohgstøtten, który możemy znaleźć na skrzyżowaniu ulic Storgata i Christian Kroghs gate w Oslo. Rzeźba miała upamiętniać Christiana Krohga, norweskiego polityka i prawnika.

5. Dziewczęta nie zawsze mogły uczestniczyć w paradzie

To ciekawostka, która może kłócić się ze skandynawskim równouprawnieniem płci. Tradycją obchodów 17 maja są tzw. barnetogene, czyli dziecięce parady. Pierwszym tego typu pochodem był Smaagutternes Flagtog, w którym w 1870 roku wzięło udział około 1200 chłopców ze szkoły Qvam w Oslo. Inicjatorem marszu był Bjørnstjerne Bjørnson, jeden z najważniejszych norweskich pisarzy. Dopiero 19 lat po tym wydarzeniu świętować pozwolono także młodym dziewczętom. Jako pierwsze udział w 17 majowym pochodzie wzięły w 1889 roku uczennice szkoły Ragny Nielsen w Oslo (wówczas zwanego jeszcze Kristianią).

6. Rodzina królewska macha z balkonu od 1906 roku

Ta tradycja trwa już od 113 lat. Jedynymi wyjątkami, kiedy członkowie norweskiej monarchii nie pojawili się na balkonie Pałacu Królewskiego, był rok 1910, czyli śmierć króla Edwarda VII, ojca królowej Maud. Zwyczaju pozdrawiania poddanych z królewskiego balkonu z okazji świętowania uchwalenia konstytucji nie praktykowano również w czasie II wojny światowej.
Poniżej: obchody 17 maja w 1945 roku.
wikimedia.org/CC BY 2.0/Municipal Archives of Trondheim

7. „Ja, Vi Elsker dette Landet” nie jest oficjalnym norweskim hymnem

Zaskoczeni? Pieśń Ja, Vi Elsker dette Landet, czyli „Tak, kochamy ten kraj” po raz pierwszy odśpiewano w Eidsvoll w roku 1864 w 50 rocznicę uchwalenia norweskiej konstytucji. Nie istnieje jednak żaden zapis w prawie, który ustanawiałby ten utwór oficjalnym hymnem Norwegii. To kwestia tradycji i pewnego rodzaju umowy społecznej. Podczas świętowania Norwegowie śpiewają zazwyczaj pierwszą i dwie ostatnie zwrotki tej pieśni. Wcześniej rolę hymnu pełnił utwór Sønner av Norge, czyli „Synowie Norwegii”.
Ja, vi elsker dette landet a cappella Norges nasjonalsang Norwegian national anthem

8. Nie ma świętowania... bez kiełbaski i biegu z ziemniakiem!

17 maja sprzedaje się w Norwegii nawet 20 milionów hot dogów! Popularne pølser med brød można zjeść praktycznie na każdym kroku. Tego dnia norweskie dzieci mogą również zjadać bezkarnie tyle słodyczy, ile tylko zapragną. Tradycją tego dnia stało się również organizowanie różnych gier i zabaw dla najmłodszych, takich jak przeciąganie liny czy bieg z ziemniakiem na łyżce zwany po norwesku potetløp.

9. Najważniejsze norweskie święto mogło wypaść w... listopadzie

Przez wiele lat majowe obchody uchwalenia norweskiej konstytucji nie były wcale czymś oczywistym. Niektórzy norwescy możni świętowali ten dzień 4 listopada. Popierał to również wspomniany wcześniej Karl Johan, szwedzki monarcha stojący na czele unii z Norwegią. Norweski naród zdecydował jednak o tym, by święto pozostało w kalendarzu 17 maja.

10. Nie zawsze świętowało się 17 maja w bunadzie

Tradycja ubierania bunadów, czyli ludowych, norweskich strojów rozkwitła dopiero w latach 30. XX wieku. Wcześniej nie było to tak bardzo oczywiste. Początkowo bunady w czasie ważnych, narodowych świąt ubierali norwescy intelektualiści, którzy swoim strojem chcieli pokazać przywiązanie do rodzimej tradycji i kultury.

Znacie inne ciekawostki dotyczące 17 maja? A może wiecie, jakie są nietypowe fakty związane z naszymi obchodami Święta Konstytucji 3 maja?
Reklama
Gość
Wyślij


Reklama
Facebook Messenger YouTube Instagram TikTok