Norweski stół świąteczny.
wikimedia.org/Øyvind Holmstad/Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International
Norwegowie nie wyobrażają sobie Bożego Narodzenia bez żeberek wieprzowych, ryby z ługu, ogromu słodyczy czy julebrød. Czego jeszcze nie może zabraknąć na ich świątecznym stole? Przeczytajcie!
Święta Bożego Narodzenia to wyjątkowy czas. Kojarzy się on przede wszystkim z rodzinną atmosferą, prezentami pod choinką i… pysznym jedzeniem! Podczas Wigilii (Julaften) w Norwegii na stołach pojawia się wiele tradycyjnych smakołyków. Królują mięsa, zwyczajowa ryba, a także masa słodkości. Do popicia nie może zabraknąć rozgrzewającego gløgg.
Lutefisk, czyli ryba dla odważnych
Jednym z najbardziej specyficznych norweskich dań świątecznym jest lutefisk, czyli ryba z ługu, zwana też mydlaną. Lutefisk przygotowuje się poprzez moczenie ryby (najczęściej dorsza) w ługu sodowym. Ług to substancja, która nie nadaje się do spożycia, ponieważ jest silnie żrąca, służy do tępienia ogrodowych chwastów i produkcji biopaliwa. Chociaż rybę wypłukuje się z tej substancji, jej nieprzyjemny zapach pozostaje. Nie brzmi to zbyt zachęcająco, ale czego się nie robi dla tradycji? Lutefisk podaje się z ziemniakami i dodatkami w postaci boczku i sosów.
Lutefisk z dodatami.
Źródło: wikimedia.org/Jarvin Jarle Vines
Bez żeberek nie ma Świąt!
Svineribbe to nic innego jak tradycyjne żeberka wieprzowe. Przygotowanie ribbe jest bardzo proste. Mięso nacina się na krzyż i przyprawia solą oraz pieprzem, a następnie piecze. W zależności od tradycji i regionu, istnieją różne metody pieczenia żeberek – niektórzy wykorzystują specjalne formy z kratką, a inni najpierw opiekają mięso na patelni, dodając później odrobinę wody. Żeberka serwowane są ze słodkimi i kwaśnymi dodatkami, np. kiszoną i czerwoną kapustą oraz brukselką. Ribbe często towarzyszą także ziemniaki oraz mus brukwiowy.
Pinnekjøtt – smak tradycji
Pinnekjøtt to solone i suszone, a czasami wędzone żeberka jagnięce pokrojone w kawałki. W dawnych czasach to danie jednoznacznie kojarzyło się z Bożym Narodzeniem. Obecnie pinnekjøtt nie jest tak popularne na norweskich stołach wigilijnych jak ribbe, ale nadal pojawia się bardzo często. Ta potrawa wywodzi się z czasów, kiedy Norwegia była ubogim krajem rolniczym i większość ludzi utrzymywała się z hodowli zwierząt, a szczególnie owiec. Pinnekjøtt w dosłownym tłumaczeniu to „gałązkowe mięso”. Nazywa się tak, ponieważ umieszcza się je nad brzozowymi gałązkami i gotuje na parze. Mięso podawane jest z kiełbaskami oraz purée z ziemniaków i brukwi.
Pinnekjøtt z ziemniakami.
Źródło: Jarvin
Julebrød – trochę ciasto, trochę chleb
Oczywiście na świątecznym stole nie może też zabraknąć tradycyjnych wypieków. Do nich należy julebrød, czyli drożdżowe ciasto pieczone na wzór chleba.
Przepis na julebrød
Składniki:
50 g świeżych drożdży
3 dl mleka
125 g masła
500 g mąki
100 g cukru
2 łyżeczki kardamonu
1 łyżeczka cynamonu
200 g rodzynek
ew. 1 jajko do posmarowania ciasta
Sposób przygotowania:
Namocz rodzynki w ciepłej wodzie przez około kilka minut, a następnie je odsącz. Drożdże rozkrusz do miseczki, zalej je połową szklanki lekko ciepłej wody, dodaj łyżkę cukru i mąki, a następnie całość dokładnie wymieszaj. Odstaw mieszankę na kilka minut, żeby drożdże zaczęły „pracować” (mieszanka powinna nabrać konsystencji śmietany). Rozpuść masło w rondelku, a następnie odstaw, aby lekko ostygło. Wymieszaj w misce wszystkie suche składniki, dodaj rodzynki, drożdże i masło. Wyrób ciasto na gładką masę. Przykryj dobrze miskę z ciastem i odstaw ją w ciepłe miejsce na około godzinę, aby ciasto urosło (powinno podwoić swoją objętość). Uformuj z ciasta bochenki albo skorzystaj z formy do pieczenia ciasta. Piecz w piekarniku rozgrzanym do temperatury 200-225 stopni Celsjusza przez około 30 minut.
przepis pochodzi ze strony: przepisyzpodrozy.pl
Znajdź migdała w risgrøt!
Risengrynsgrøt, zwany w skrócie risgrøt to podawany na gorąco pudding, którego składnikami są ryż i mleko. Jest to stare, tradycyjne danie. Legenda głosi, że właśnie tę potrawę jedzą gnomy, które mieszkają w stodole. Wiele osób na wsi, specjalnie dla tych istot, stawia przed stodołą miskę z risgrøt.
Warto też wspomnieć o zwyczaju związanym z risgrøt. Zgodnie z nim w jednej z misek z puddingiem ukryty jest migdał. Osoba, która go znajdzie, dostaje drobny upominek, np. marcepanową świnkę.
Risgrøt z cynamonem, masłem i cukrem.
Źródło: wikimedia.org/KEN
Przepis na risgrøt
Składniki:
3 szklanki ryżu paella
5 szklanki wody
8 dl mleka
1/3 łyżeczki soli
cynamon
cukier
masło
Sposób przygotowania:
Do garnka wlej wodę, dodaj ryż i sól. Doprowadź do wrzenia a następnie gotuj na małym ogniu około 10 minut aż woda prawie odparuje. Następnie stopniowo dodawaj mleka. Gotuj pod przykryciem na najsłabszym ogniu, od czasu do czasu mieszając aby nie przypalić przez około 40-50 min, aż ryż napęcznieje i trochę się rozgotuje. Ciepły ryż przełożyć do salaterek, dodać masło, posypać cynamonem i cukrem.
przepis pochodzi ze strony: smaczne-opowiesci.blogspot.com
Napoje z prądem
W Polsce w okresie świątecznym pije się grzańca. W Norwegii także nie zabraknie procentowych napitków. Należy do nich gløgg, czyli popularne w Skandynawii grzane wino. Do napoju dodaje się bakalie, przyprawy korzenne, miód i skórkę pomarańczową.
Z okazji świąt Norwegowie warzą także piwo świąteczne (juleøl), które następnie sprzedaje się w butelkach ze specjalnymi, bożonarodzeniowymi etykietami.
Gløgg z przyprawami.
Źródło: wikimedia.org/Mr.choppers
Świąteczne słodkości
W okresie Bożego Narodzenie w Norwegii je się bardzo wiele słodyczy. Nieodzowną częścią Świąt są ciasteczka – w niektórych domach przestrzega się zasady, że powinno być ich co najmniej siedem rodzajów. Do popularnych należą pepperkaker, czyli norweski odpowiednik pierniczków, a także peppernøtter – miękkie, ale trudne do pogryzienia ciasteczka z mąki żytniej z dodatkiem anyżu.
W Norwegii w czasie świąt króluje marcepan. Podobno w kraju fiordów w Boże Narodzenie zjada się łącznie... około 40 mln marcepanowych figurek!
źródła: thornews.com, evewnorwegii.com, norwegofil.pl, wikipedia.org