Historia
Polskie okręty w kampanii norweskiej
Dzisiaj przypada 75. rocznica zatopienia okrętu ORP Grom ‒ polskiego niszczyciela, który brał udział w walkach o Norwegię w 1940 r.
Ta zbudowana w Wielkiej Brytanii jednostka, wcielona została do służby w 1937 r. Pod koniec sierpnia 1939 r. skierowana została na Wyspy w ramach planu „Peking" i przeznaczona do udziału w konwojach. Niespełna rok później znalazła się na norweskich wodach, gdzie m. in. pełniła służbę w fiordzie Rombakken. Zatopienie przez niemieckie lotnictwo niszczyciela ORP Grom spowodowało śmierć 59 członków jego załogi.
Polacy w 1940 r. w Norwegii
ORP Grom wraz z Błyskawicą, Wichrem i Burzą stanowiły główny człon okrętów Marynarki Wojennej II RP. Osiągana prędkość 39,5 węzłów oraz możliwy zasięg 3500 mil morskich stawiały tą jednostkę ponad przeciętną ówczesnych standardów. W trakcie działań w północnej Norwegii jej załoga odznaczyła się nieustępliwością czemu wyraz dały liczne wspomnienia niemieckich żołnierzy.
„ORP Grom ze swą załogą na pokładzie, prezentującą broń. Obchody „Święta Morza” w Gdyni w 1937 roku”. Źródło: Wikipedia, Tygodnik „Światowid” 17 lipca 1937 r.
Na wodach Norwegii obecne były wówczas także polskie łodzie podwodne ‒ ORP Orzeł i ORP Wilk. Pierwszy z nich już 8 kwietnia zatopił niemiecki transportowiec przewożący żołnierzy ‒ Rio de Janeiro. W połowie czerwca utracono z nim kontakt i uznano za zaginiony. Jego los do dzisiaj pozostaje nieznany.
Mogiły wojenne
Miejsce spoczywania ORP Grom (105 m głębokości) jest dobrze znane, zarówno Marynarce Wojennej jak i wielu pasjonatom nurkowania. Na ten wrak organizowano już kilka wypraw nurkowych. W 2000 r. zlokalizowano wrak MS Chrobrego na głębokości 160 m, czego dokonał trałowiec królewskiej norweskiej marynarki wojennej ‒ Tyr. Natomiast ORP Orzeł poszukiwany jest do dzisiaj. Niewątpliwie wszystkie utracone jednostki uznać można za mogiły wojenne, miejsca przez archeologów często nazywane „mokrymi grobami".
Polski transatlantyk MS Chrobry. Źródło: Wikipedia, Witold J. Urbanowicz: Transatlantyki: Zarys ich dziejów i techniki, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1977.
W trakcie działań wojennych II wojny światowej zatonęły setki jednostek z licznymi członkami załóg oraz przewożonymi pasażerami, uciekinierami i jeńcami. Wiele z nich określić można wręcz mianem „podwodnych cmentarzysk". ORP Grom i MS Chrobry stanowią przykład swoistego dziedzictwa kulturowego Polaków, zdeponowanego w wodach norweskich fiordów.
Warto pamiętać, że Polski wkład w kampanię norweską to nie tylko udział marynarki wojennej, ale także żołnierzy Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich, którzy zasłynęli w mającej miejsce na początku czerwca Bitwie o Narwik.
Krótki film z jednej z wypraw nurkowych na ORP Grom, która miała miejsce w 2010 r., zobaczyć można na serwisie Youtube:
Zdjęcie frontowe: Polski niszczyciel ORP GROM. Źródło: Wikipedia, Jerzy Pertek "Wielkie dni małej floty" ( The Fine Days of a little Fleet) Warsaw 1976, fot. commons.wikimedia.org - public domain
Reklama
To może Cię zainteresować