Informator

Rejestracja firmy

Czy firma wykonująca zlecenia w Norwegii musi się gdzieś rejestrować?

Każda firma, która chce działać na terenie Norwegii, musi być zarejestrowana w Norweskim Rejestrze Podmiotów Gospodarczych (Brønnøysundregister). Rejestr wydaje firmie dziewięciocyfrowy numer identyfikacji podatkowej (organisasjonsnummer).
Firmy zagraniczne najchętniej wybierają jedną z trzech form działalności: jednoosobową (Enkeltpersonforetak - ENK), spółkę akcyjną (Aksjeselskap - AS) lub norweski oddział zagranicznej firmy, tzw. NUF (Norskregistrert Utenlandsk Foretak).

Moja firma wykonuje zlecenie w Norwegii dla klienta z Niemiec. Czy muszę się rejestrować?

Wszystkie firmy, które pracują na terenie Norwegii muszą być tam zarejestrowane, bez względu na to, czy otrzymują zlecenia z Norwegii czy z innych krajów.

Firma jednoosobowa

Zakładam norweską firmę. Czy mogę w niej zatrudnić żonę?

Zależy jaki rodzaj działalności będzie prowadzony. W przypadku spółki norweskiej (Aksjeselskap AS) pracodawca ma prawo zatrudnić dowolną osobę na prawach pracownika, w tym swoją żonę.
W przypadku działalności jednoosobowej (Enkeltpersonforetak ENK) nie ma takiej możliwości. Żona będzie pracować na rzecz firmy, nie będzie jednak pobierać za swoją pracę wynagrodzenia, a pieniądze jakie zostaną jej z tego tytułu wypłacone, będą stanowić dochód z działalności gospodarczej.

Czy mogę w norweskiej firmie jednoosobowej zatrudnić swoje dzieci?

Zarówno dzieci, jak i partnerzy/ konkubenci (samboer) są postrzegani jako pracownicy

Zakładam firmę jednoosobową. Jakie zaliczki na podatek będę musiał płacić?

W przypadku działalności jednoosobowej (enkeltpersonforetak) pracodawca płaci jedną zaliczkę, która jest zarówno zaliczką na podatek firmy, jak i na podatek właściciela. Zazwyczaj w pierwszym roku działalności firmy jednoosobowej urząd szacunkowo nakłada zaliczkę w wysokości 60 tys. koron. Jeśli pracodawca spodziewa się innych dochodów firmy, to musi zawiadomić o tym urząd.
W kolejnych latach zaliczka na podatek jest już wyliczana na podstawie dochodu firmy z roku poprzedniego.

NUF – norweski oddział zagranicznej firmy

Wynajmuję do Norwegii pracowników. Mam siedzibę firmy w Polsce. Czy muszę rejestrować się z przedstawicielem ds. VAT ?

Nie – przy wynajmie pracowników VAT rozliczany jest na zasadzie „odwrotnego rozliczenia” (snudd avregning). Obowiązkowe jest to, że firma musi zarejestrować się z osobą kontaktową, aby móc uzyskać numer identyfikacji podatkowej.

Kiedy mam obowiązek zarejestrować się w Rejestrze VAT – MVA – Registeret?

Firma ma obowiązek zarejestrowania w rejestrze VAT po przekroczeniu obrotu 50 000 koron. Bez rejestracji nie można ubiegać się o zwrot VAT.

Prowadzę firmę zagraniczną (NUF). Czy muszę posiadać skattetrekkskonto?

Tak, ponieważ skattetrekkskonto to konto bankowe założone przez firmę w celu wpłacania na nie kwoty niezbędnej do opłacenia zaliczek na podatek dochodowy pracowników i pracodawca odprowadza z tego konta zaliczki do Urzędu Skarbowego. Każdy przedsiębiorca jest zobowiązany do posiadania takiego konta.

Moja firma wynajmuje pracowników do Norwegii. Czy musi być zarejestrowana w Arbeidstilsynet?

Inspekcja Pracy (Arbeidstilsynet), prowadzi rejestr firm wynajmujących pracowników do Norwegii (bemanningsforetak) i agencji pośrednictwa pracy. Wynajmowanie pracowników bez rejestracji jest nielegalne.
W rejestrze Inspekcji muszą znaleźć się wszystkie firmy, które wynajmują powyżej 50 proc. swojego personelu oraz takie, które wynajmują pracowników do zupełnie innych zadań niż te, które stanowią podstawową działalność firmy.

Jakie znaczenie ma, czy podpiszę kontrakt fixed price (entreprise), czy na wynajem pracowników (utleie)? Chcę zarejestrować w Norwegii oddział.

Centralny Urząd Podatkowy ds. Obcokrajowców w Norwegii (SFU) sprawdza jakiego rodzaju kontrakt jest wykonywany. Rodzaj kontraktu decyduje o tym, w jaki sposób pracownicy są opodatkowani. Długość kontraktu fixed price w przypadku firmy zagranicznej NUF wpływa również na sytuację podatkową firmy.

Prowadzę firmę NUF. Dlaczego muszę korzystać z usług biegłego revidenta (revisor)? Nie wystarczy mój księgowy?

Spółki norweskie AS, jak i firmy zagraniczne NUF, które osiągają obrót niższy niż 5 milionów koron rocznie, nie mają obowiązku posiadania rewidenta (revisor). Natomiast firmy, które przekroczyły ten próg mają taki obowiązek, niezależnie od formy działalności.

Firma sprzątająca

Mam firmę sprzątającą. Zleceniodawca żąda potwierdzenia godkjenning i identyfikatorów z Inspekcji Pracy. Co to jest? Czy muszę je mieć jako firma zagraniczna?

Każda firma, bez względu na jej formę (AS lub ENK), która oferuje usługi sprzątające, musi uzyskać odpowiednią autoryzację (godkjenning) z Norweskiej Inspekcji Pracy (Arbeidstilsynet).
Aby otrzymać autoryzację dla firm sprzątających trzeba przedstawić m.in.: podpisaną umowę z Przyzakładową Służbą Zdrowia (Bedriftshelsetjeneste), wykupione dla pracowników ubezpieczenie od wypadków przy pracy (yrkesskadeforsikring) itd.

Chcę założyć jednoosobową firmę sprzątającą, jakie muszę spełniać warunki?

Każda firma sprzątająca musi zadbać o uzyskanie z Inspekcji Pracy autoryzacji dla firm sprzątających (Godkjenning for renholdsvirksomheter).
Jeśli firma jednoosobowa nie zatrudnia innych pracowników, należy wysłać podanie o autoryzację (søknad om godkjenning) bez dodatkowych załączników i wystąpić o identyfikator (ID-kort) jedynie dla właściciela.

Umowa o pracę w Norwegii

Czy jako pracownik zagraniczny muszę mieć norweską umowę o pracę (arbeidsavtale)?

Pracownicy zagraniczni oddelegowani do Norwegii mogą podpisać z pracodawcą aneks do umowy polskiej, w którym zawarte będą norweskie warunki płacy i pracy. Co więcej, mogą też skorzystać z norweskiego formularza umowy o pracę (arbeidsavtale). Bez względu na wybraną opcję, pracownik musi mieć podpisana umowę o pracę na terenie Norwegii.
Bez pisemnej umowy o pracę pracownik nie będzie mógł np. dochodzić wynagrodzenia, w przypadku jeśli pracodawca będzie zalegał z pensją.

Co powinna zawierać standardowa umowa o pracę?

W umowie o pracę muszą znajdować się informacje ważne dla danego stosunku pracy.Trzeba też sprawdzić czy w danej branży nie ma ustalonych aktualnych stawek minimalnych.

Świadczenia i płace

Czy w Norwegii istnieje płaca minimalna?

Niektóre branże mają narzucone ustawowo godzinowe stawki minimalne np. pracownicy budowlani czy elektrycy. Stawki są zależne od doświadczenia pracownika i od tego czy posiada tzw. fagbrev.
Zazwyczaj stawki minimalne ulegają zmianom raz w roku, po negocjacjach ze związkami zawodowymi. Stawki ogłaszane są przez Norweską Inspekcję Pracy (Arbeidstilsynet) i są dostępne do wglądu w Internecie.
Stawki minimalne dotyczą: branży budowlanej, przemysłu stoczniowego, rolnictwa, branży sprzątającej, przetwórstwa rybnego oraz branży elektrycznej.

Czy świadczenie urlopowe (feriepenger) jest nieopodatkowane?

Feriepenger są opodatkowane, poza miesiącem w którym jest wypłacane. W pozostałych miesiącach podatek jest trochę wyższy, dzięki czemu w miesiącu urlopowym wypłacana jest cała kwota świadczenia.
Świadczenie urlopowe są wypracowywane w roku bieżącym na rok następny.

Kolega dostał świadczenie urlopowe (feriepenger), które wynosiło 12 proc. jego wynagrodzenia. Dlaczego ja dostałem tylko 10,2 proc.?

Ustawa Urlopowa (Ferieloven) mówi, że wszyscy pracownicy mają prawo do 4 tygodni + 1 dnia urlopu i świadczenia urlopowego w wysokości 10,2 proc. wynagrodzenia wypracowanego w poprzednim roku.
Pracownicy firm objętych umową związkową lub pracodawca dobrowolnie, mogą zgodzić się rozwiązanie, w którym przysługuje 5 tygodni urlopu i 12 proc. świadczenia.
Co więcej, pracownicy powyżej 60 roku życia mają prawo do dodatkowego tygodnia urlopu (5 tyg.) i stawki świadczenia 12,5 proc., a w przypadku umowy związkowej pracownicy mają prawo do 6 tygodni urlopu i stawki 14,3 proc.

Co to jest OTP (obligatorisk tjenestepensjon)?

Jest to dodatkowe obowiązkowe świadczenie emerytalne, którego składka wynosi 2 proc. brutto od wynagrodzenia. Każdy pracodawca jest zobowiązany do wykupienia takiego świadczenia.

Czy jako pracownik zagraniczny muszę dostawać pasek wypłaty (lønnslipp)?

Każdy bez wyjątku, kto wykonuje pracę w Norwegii musi otrzymywać wynagrodzenie zgodne z norweskimi przepisami.
Każdy pracownik musi otrzymać pasek wypłaty, który jest potwierdzeniem wypłaconej pensji. Jest to swego rodzaju pokwitowanie, na którym znajdują się informacje o pensji brutto, zaliczce na podatek dochodowy, świadczeniu urlopowym (feriepenger), ewentualnych potrąceniach oraz dodatkowych świadczeniach (zwrot kosztów podróży, wyżywienia czy zakwaterowania).

Zagraniczny pracownik w Norwegii

Co to jest druk RF – 1199?

RF – 1199 to druk z pomocą którego firmy zagraniczne zgłaszają swoich pracowników wysłanych do pracy w Norwegii do Centralnego Urzędu ds. Obcokrajowców (SFU) w Stavanger.
Druk RF-1199 jest jednym z elementów procedury nadania pracownikowi norweskiego tymczasowego numeru personalnego (D-nummer) oraz przyznania karty podatkowej (skattekort). Znajdują się tam informacje na temat kontraktu pracowników. Druk ten potwierdza legalność pobytu i pracy w Norwegii. Najwygodniej i najprościej wysłać go elektronicznie.

Moja firma wysyła mnie do Norwegii na 160 dni w 2015 roku. Czy będę opodatkowany w Norwegii, czy w Polsce?

Trudno jest jednoznacznie określić, gdzie pracownik będzie opodatkowany – zależy to od wielu czynników. Jeżeli pracuje dla firmy wynajmującej pracowników (utleie), to dochody z tytułu pracy w Norwegii zostaną opodatkowane od pierwszego dnia pracy właśnie tam. Liczba dni pracy i pobytu w ciągu roku nie ma znaczenia.
Jeżeli pracownik jest zatrudniony w firmie świadczącej usługi (entreprise), decyzję o opodatkowaniu podejmie norweski urząd w oparciu o przepisy Konwencji o Unikaniu Podwójnego Opodatkowania między Polską a Norwegią, informacje o długości i rodzaju kontraktu oraz o tym, jak długo pracownik przebywa w Norwegii.

Moi pracownicy przebywają w Norwegii poniżej 183 dni, dlaczego mam płacić za nich zaliczki na podatek dochodowy w Norwegii?

Według norweskiego prawa dochód za prace wykonywane na terenie Norwegii jest opodatkowany w Norwegii. Urząd Podatkowy wymaga od firm zagranicznych, aby zaliczki na podatek płacone były w Norwegii, nawet za pracowników z firm zagranicznych.
Na mocy Konwencji o Unikaniu Podwójnego Opodatkowania, jeśli pracownik spełni podane tam kryteria i zostanie przez urząd oceniony jako niepodlegający obowiązkowi podatkowemu, zaliczka zostanie zwrócona.

Chcę podnieść swoje kwalifikacje. Czy kurs na verneombuda zapewni mi pracę?

Verneombud, czyli przedstawiciel załogi BHP, jest wybierany przez członków załogi w przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej 10 pracowników. Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek sfinansowania lub zorganizowania we własnym zakresie szkolenia dla przedstawiciela.
Stanowisko verneombuda jest przypisane do konkretnej firmy i jest nieodpłatne. Nie można być przedstawicielem załogi BHP nie będąc zatrudnionym. Można jednak zapisać się na kurs wprowadzający w zagadnienia norweskiego BHP i przedstawić certyfikat potencjalnemu pracodawcy.

Mam firmę budowlaną NUF. Ile godzin mogą pracować moi pracownicy?

Podobnie jak w Polsce, standardowy tydzień pracy w Norwegii wynosi 40 godzin, ale wlicza się do niego półgodzinne przerwy, tak więc w rzeczywistości pełen etat wynosi 37,5 godziny.
Jeśli pracodawca podpisze indywidualną umowę z pracownikiem, może zastosować uśredniony czas pracy (gjennomsnittsberegnet arbeidstid). Umowy nie można podpisać z pracownikiem tymczasowo zatrudnionym.

Wysyłam do Norwegii 4 pracowników budowlanych na tygodniową robotę w delegację. Jaką stawkę delegacji przyjąć?

Nie ma czegoś takiego, jak „wysyłanie pracowników do pracy na delegację‟. Pracodawca, który wysyła pracownika do pracy w Norwegii, musi mieć tam zarejestrowaną firmę, a pracownicy muszą mieć podpisany aneks lub umowę, która dotyczy wykonywania pracy w Norwegii.
Pracownicy otrzymują norweską stawkę minimalną obowiązującą w danym roku na mocy branżowej umowy zbiorowej (Allmenngjorte tariffavtale).

Czy moi pracownicy mogą zabrać na wyjazd do Norwegii jedzenie z Polski?

Pracownicy nie mogą przywieźć ze sobą jedzenia z Polski. Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy, który wysyła pracownika do pracy w Norwegii, jest zapewnienie zatrudnionemu dojazdu do pracy, wyżywienia i zakwaterowania. Świadczenia te mogą być wydane w naturze lub na podstawie faktur.

Odpowiedzialność zbiorowa – solidaransvar

Co to jest odpowiedzialność zbiorowa (solidaransvar)?

Od 2010 r. W Norwegii obowiązują przepisy o odpowiedzialności zbiorowej zleceniodawców. Każdy ze zleceniodawców jest odpowiedzialny za wypłatę wynagrodzeń pracowników pracujących przy zleceniu w branżach objętych umowami zbiorowymi.
Zleceniodawca lub zleceniodawcy odpowiedzialni są za wypłacenie co najmniej stawek minimalnych, nadgodzin oraz świadczenia urlopowego (feriepenger).
W kontraktach często znajduje się zapis, który mówi o rozłożeniu odpowiedzialności na poszczególnych zleceniodawców.

Dlaczego mój zleceniodawca chce, żebym wystąpił o zwolnienie z odpowiedzialności zbiorowej?

Jest to standardowa procedura dla wielu pracodawców, którzy korzystają z usług firm zagranicznych. Jest to pewne zabezpieczenie przeciwko otrzymaniu roszczeń od pracowników podwykonawcy. W przypadku firm zagranicznych, takie podanie wysyła się do poborcy podatkowego ds. Obcokrajowców (Skatteoppkrever utland).

A-melding

Co to jest A-melding?

Od stycznia 2015 roku wprowadzono skonsolidowany sposób raportowania do urzędów norweskich pod ogólną nazwą A-melding. Obowiązuje on wszystkie firmy zatrudniające pracowników i wypłacające jakiekolwiek świadczenia.
Dzięki A-melding nie jest już koniecznym wysyłanie osobnych sprawozdań do Urzędu Skarbowego (dwumiesięczne zestawienie płac i potrąceń – terminoppgave, roczne zestawienie płac i potrąceń – LTO), NAV (rejestr pracodawców i pracowników – AA-register) i Urzędu Statystycznego (statystyka wynagrodzeń - lønnsstatistikk).
Firmy jednoosobowe niezatrudniające pracowników nie mają obowiązku wysyłania A-melding.

Czy A-melding wysyła się co dwa miesiące?

A-melding należy wysyłać do 5 dnia każdego miesiąca. O wysłaniu A-melding decyduje data wypłaty świadczenia. Na przykład, jeśli pensja została wypłacona 20 kwietnia wraz z dodatkowymi świadczeniami za marzec, A-melding należy wysłać do 5 maja.
W takim A-melding należy uwzględnić wszelkie zmiany dotyczące pracownika i stosunku pracy, które zaszły w kwietniu.

Czy mogę wysłać A-melding na papierze?

Tak, ale tylko w przypadku jeśli jest to firma, która zatrudnia do dwóch pracowników.

Czy muszę mieć elektroniczny system księgowy, żeby wysyłać A-melding?

A-melding został utworzony jako elektroniczna forma raportowania, ale forma składania raportów zależy od ilości zatrudnionych pracowników. Jeśli w firmie pracuje nie więcej jak dwóch pracowników, to pracodawca może złożyć A-melding na papierze. Jeśli w przedsiębiorstwie pracuje mniej niż osiem osób, to A-melding można wysyłać w systemie Altinn.
Firmy zatrudniające więcej pracowników muszą wysyłać sprawozdanie co miesiąc wykorzystując do tego elektroniczny system księgowy naliczający pensje.

(Ostatnia aktualizacja: 23.01.2017)
Przydatne linki