Strona korzysta z plików cookies

w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Przejdź do serwisu

Rozlicz podatek za 2023

Darmowy kurs języka norweskiego

Norweski z przymrużeniem języka – Potęga przyimków

Jacek Janowicz

14 stycznia 2016 08:00

Udostępnij
na Facebooku
Norweski z przymrużeniem języka – Potęga przyimków

MN

Dorobić klucz i dorobić do pensji. Przerobić materiał i przerobić kogoś na szaro. Myląc norweskie przyimki można się wrobić na całego i narobić sobie obciachu.
Ostatnio przyłapałem siebie na tym, że ilekroć chcę o czymś opowiedzieć moim norweskim znajomym, brakuje mi słów. Zacząłem zwracać uwagę na to, jakich konkretnie, i okazało się, że moje ubóstwo językowe polega na tym, że ucząc się czasowników zapominam o ich pochodnych.
Poznaję  słowo robić w trzech czasach i uznaję że wiem już wszystko o robieniu. A potem nagle muszę powiedzieć, że coś dorobiłem lub przerobiłem i klapa na całej linii.  A przecież są też homonimy: można wyrobić normę lub wyrobić się na pociąg... Czy po norwesku zabrzmi to tak samo czy inaczej? A dorobić klucz i dorobić do pensji? Przerobić materiał i przerobić kogoś na szaro?  I zamiast zaimponować znajomością norweskiego można się wrobić na całego, narobić obciachu i trzeba będzie nadrabiać miną...

A przecież to dopiero jedno słowo robić w różnych rozszerzeniach.  Ja nie chcę Was straszyć... Ale będę... Otóż w podobny sposób możemy rozwinąć niemal każdy polski czasownik:

jechać - dojechać - przyjechać - przejechać - zjechać - zajechać - objechać...
bić - zabić - dobić - nabić - przebić - przybić - odbić - ubić - wzbić - wybić...
usiąść - wsiąść - wysiąść - dosiąść - przesiąść - podsiąść...

Już mi wierzycie?

Tylko jak to wszystko przetłumaczyć na norweski?
Jak to ugryźć/rozgryźć  lub się do tego dobrać/przybrać/zabrać?

Po pierwsze, nie wolno się załamać/podłamać, lecz raczej się wyłamać, by się przełamać.
 
W niektórych przypadkach pomogą nam norweskie przyimki typu på, ut, av... Nie doceniamy ich, a w wielu przypadkach właśnie one są kluczem. Może więc „nadeszła wiekopomna chwila", by się z nimi przeprosić?

Popatrzcie tylko, ile mogą zmienić te niepozorne, krótkie słówka. Czyli, jak powiedziała moja córeczka, gdy miała 3 latka: „Popatrzcie, co one umieją potrafić".

Oto przed nami zwykłe, samotne skru – kręcić, przykręcić.

A teraz skru z potęgą przyimków:
skru på – włączać (niskie ceny w wiadomej reklamie)
skru av – wyłączać (telewizor w czasie tejże reklamy)
skru opp – pogłośnić (muzykę)
podkręcić (ogrzewanie zimą)
skru ned – ściszyć (przemówienie Pierwszego Sekretarza)
zmniejszyć (ogrzewanie, bo już lipiec).

Kolejny przykład:
legge – kłaść (uchodźców ciasno obok siebie na podwójnej podłodze TIR-a)
legge opp – zakończyć (np. karierę kierowcy po wpadce na granicy)
legge ned – położyć (dokumenty osobiste w szufladzie więzienia)
legge fra seg – odkładać (na stertę kolejną odmowę przedterminowego zwolnienia)
legge ved – załączać (zaświadczenie o konieczności leczenia na wolności)

Teraz napatrzmy się na słowo se - patrzeć:
se opp – patrzeć w górę ale też patrzeć na kogoś jak na idola
se ned – patrzeć w dół lub kogoś potępiać (np. byłego idola)
se etter – rozglądać się za czymś (lub za nowym idolem, którego później będzie można potępiać)
se på – patrzeć na coś lub pilnować (czy aby ktoś nas nie potępia)
se til – doglądać (czy potępianie naszych idoli idzie zgodnie z ustalonym planem potępienia idoli)

No i słowo, które Wam się przyda, gdy znajdziecie się w sytuacji jak na poniższym rysunku:
leie ut – wypożyczyć, wynająć

Niestety przyimki nie zrobią za nas wszystkiego. Niektóre słowa podobne są do siebie tylko w języku polskim i trzeba je opisać opisowo...  Ale o tym za tydzień, teraz czas kończyć, żeby Was nie wykończyć.

Do zobaczenia!
Ilustracje: Katarzyna Sadowska
Tekst: Jacek Janowicz
Reklama
Gość
Wyślij


Reklama
Facebook Messenger YouTube Instagram TikTok