"Sytuacja owadów zapylających rośliny jest poważna, a nawet dramatyczna. W Norwegii szczególnie zagrożone są trzmiele, ale łącznie aż sześć gatunków trzmieli i pszczół narażonych jest na wyginięcie" - czytamy w wydanym w maju oświadczeniu norweskiego rządu. Problem jest jednak szerszy - na całym świecie giną całe kolonie pszczół, a bez nich grozi nam biologiczna katastrofa.

Kilka nieprzyjemnych i bardzo niepokojących faktów:

• W Stanach Zjednoczonych pozostało zaledwie około 4% z dawnej populacji miejscowych trzmieli. Kiedy amerykańscy rolnicy sprowadzili trzmiele z zagranicy, by te zapylały zbiory, te niemal wyparły trzmiele rodzime. Dwa amerykańskie gatunki trzmieli wyginęły całkowicie, trzeci ledwo się trzyma.

• Szacuje się, że trzmielom i pszczołom zawdzięczamy co najmniej 30% światowej produkcji rolnej. To zatem kluczowe gatunki dla światowego ekosystemu. Jeśli one znikną, zginą również inne gatunki. Homo sapiens też może spotkać ten los.

• W 2009 roku odkryto zarazę, która zabija larwy pszczół, nim te zdążą wyrosnąć na pszczoły-robotnice. Ostatnim razem do takiej zarazy wśród pszczół doszło w Norwegii 30 lat temu.

• Już za pięć lat norweska populacja trzmiela może przestać istnieć całkowicie.

Co robić? Dać trzmielom i pszczołom jeść

Jak widać z powyższego zestawienia, bynajmniej nie wyczerpującego, sytuacja wygląda źle. Co zatem można zrobić? Wydawałoby się, że pojedyncza osoba niewiele może zdziałać, skoro zagrożenie dla owadów zapylających jest globalne, ale jednak.

W Norwegii zainicjowano kampanię "Brzęczące ogrody" (Summenede hager), której celem jest zapewnienie pszczołom i trzmielom wystarczającej ilości pokarmu, by mogły przetrwać.

Jak piszą twórcy kampanii, w Norwegii jest milion ogrodów i jeśli ich właściciele zaczną działać na rzecz pszczół i trzmieli, na pewno przyniesie to efekty.

A co z tymi, którzy nie mają ogródka? Też mogą przyłożyć ręki do dobrej sprawy - wystarczy, że posadzą kwiaty w doniczkach!

Oto kilka rad ze strony twórców kampanii "Brzęczące ogrody":

• Posadź w ogródku kwiaty, dzięki którym trzmiele i pszczoły będą miały pożywienie przez cały sezon. Niestety aż zbyt często się zdarza, że ludziom nie chce się hodować kwiatów, a ogródek to po prostu starannie przystrzyżony trawnik, na którym pszczoła może zwyczajnie zginąć z głodu. Tymczasem pszczoły i trzmiele potrzebują pokarmu od wiosny do jesieni, więc najlepiej posadzić różne rośliny, które kwitną w różnych miesiącach. (Patrz -> tabela pod artykułem)

• Nie pryskaj ogródka środkiem chwastobójczym. Poświęć raczej trochę czasu i wysiłku i wyrwij chwasty ręcznie.

• Postaraj się kupować żywność ekologiczną. Robiąc to, przyczyniasz się do ograniczania stosowania toksycznych oprysków również poza własnym ogródkiem.

• Komu nie straszna odrobina przykrego zapachu, może w ogródku założyć kompostownik, żeby mieć naturalny nawóz dla roślin.

Jakie rośliny lubią trzmiele? Trzmiele lubią kwiaty polne, więc warto - jeśli nawet nie hodować je świadomie - po prostu pozwolić im rosnąć w swoim ogródku. Do ulubionych przez trzmiele kwiatów należą: Naparstnica purpurowa, Digitalis purpurea Żmijowiec zwyczajny, Echium vulgare Wyka ptasia, Vicia cracca Żywokost lekarski, Symphytum officinale Koniczyna łąkowa, Trifolium pratense Ogórecznik lekarski, Borago officinalis Chabry (np. łąkowy, chaber bławatek), Centaurea sp. Maki, Papaver sp. Sparceta siewna, Onobrychis viciifolia Oprócz tego jednak jest cały szereg kwiatów i innych roślin ogrodowych, które przez cały rok zapewnią trzmielom i pszczołom pokarm. Wiosna: krokusy, przebiśniegi, szafirki; a także kwitnące drzewa: wiśnie i jabłonie Lato: (m.in.) ślazówka letnia (Lavatera trimestris), fasola wielkokwiatowa (Phaseolus coccineus), ogórecznik lekarski (Borago officinalis), czarnuszka damasceńska (Nigella damascena), koper włoski (Foeniculum vulgare), mak polny (Papaver rhoeas), nagietek lekarski (Calendula officinalis)